Ginekološka ordinacija “Bralić” iz Rožaja i Radio Petnjica će u narednim danima objavljivati tekstove – savjete za trudnice u doba gripa i korona virusa. Ovo je način da pomognemo ranjivijim grupama društva u vremenu kada je pošast COVID-a 19 okovala svijet.
Piše:Prim dr Izet Bralić
Jedan od mojih pacijenata pitao me ovih dana utiče li coronavirus na bubrege. Odgovor na ovo pitanje je „da utiče“.
Kakav je taj uticaj pokušat ću pojasniti u narednim redovima ovog teksta. Na samom početku da se podsjetimo anatomije i funkcije bubrega,kako bi bolje razumjeli i kakvu štetu nam pravi korona.
Bubrezi su parni organi, koji predstavljaju centralni dio urinarnog sustema. Smešteni su u retroperitonealnom prostoru na zadnjem zidu abdomena, i nalaze se sa obe strane kičmenog stuba. Desni bubreg, potisnut jetrom,postavljen je malo niže u odnosu na lijevi.
Bubreg odraslog čovjeka težak je oko 140-150g.
Bubreg je sa prednje strane pokriven trbušnom maramicom, a osim toga sa svih strana ga okružuju tri omotača: bubrežna fascija, masna čaura i fibrozni omotač.
Bubreg čine spoljašnja zona ili kora i unutrašnja zona ili srž. Kora je tamnije boje i ima zrnastu strukturu, a srž je prugasta i svetlija.
Nefron je osnovna morfološka i funkcionalna jedinica bubrega. Svaki bubreg se sastoji od preko milion nefrona i svaki od njih može potpuno samostalno da stvara mokraću. Čovjek može da živi dok mu je funkcionalna barem 1/3 nefrona.
Tokom našeg starenja broj nefrona se smanjuje, tako da u 80. godini čovjek ima samo 40% od početnog broja nefrona. Zbog toga su starije osobe više ugrožene. Osim toga broj nefrona se smanjuje i pri povredama, oboljenjima jer bubreg nema izraženu sposobnost regeneracije.
Protok krvi kroz oba bubrega iznosi oko 21% minutnog volumena srca ili 1200ml/min. Od ukupne količine krvi koja prođe kroz bubrege, 98-99% odlazi u koru, a samo 1-2% u srž.
Funkcija bubrega:
Bubrezi imaju čitav niz važnih uloga i utiču na rad i ostalih organa. Osnovna funkcija bubrega je formiranje mokraće, ali pored toga oni imaju višestruku ulogu u regulaciji ravnoteže vode i elektrolita, regulaciji osmolarnosti tjelesnih tečnosti i koncentracije elektrolita, regulaciji acido-bazne ravnoteže, izlučivanje štetnih metabolita i hemikalija, reguliše arterijski pritisak, učestvuju u sekreciji važnih hormona, te sintezi glukoze .
Kako korona virusi štetno djeluju na bubrege
Do sada je utvrđeno da može izazvati pojavu proteina u urinu kod oko 30-40% pacijenata i akutno oštećenje bubrega kod 15-20% pacijenata.
Najveća briga su pacijenti sa hroničnim bubrežnim bolestima posebno dijabetesom, bolesnici sa transplantacijom bubrega, kao i oni koji su na imunosupresiji, te sa nefrotskim sindromom kao i pušači.
Kao i jetra, i naši bubrezi djeluju kao filter naše krvi. Nefroni imaju dvostruku ulogu: služe kao filter za čišćenje krvi i kao male epruvete, koje korisne materije vraćaju u naše tijelo a loše šalju kao otpad u vidu mokraće u bešiku.
Budući da naši bubrezi neprestano filtriraju krv, corona virusi u ćelijama tubula mogu izazvati privremeno ili trajno oštećenje.
Ta oštećenja mogu biti smrtonosna ako virus masovno prodre u ćelije i počne se razmnožavati. Akutni zastoj u radu bubrega može izazvati i samo-trovanje prvo bubrega pa zatim cijelog organizma. Neka saznanja su provjerena dok se druga provjeravaju. Najnovija studija je pokazalo da su u Italiji svih hroničnih teških 27/27 pacijenata koji su bili korona pozitivni pokazali bubrežne abnormalnosti na CT pregledu, iako je samo 19% imalo povišen nivo kreatinina.
Coronavirus pokazuje skoro jednako širenje u bubregu kao i u plućima. To pokazuje da su bubrezi, visoko tropni organ za korona virus. Činjenica da su svi CT snimci pokazali bubrežne nepravilnosti potencijalni je razlog alarma.
Mehanizam kojim Korona virus utiče na bubrege
Korona virus radi expresiju fibroblasta u ćelijama bubrega izazivajući ćelijsku smrt. Njegov negativni efekat na bubrege povećava se i zbog činjenice da koronavirus sprečava da se ćelije udvostruče i tako organi ne mogu da se regenerišu. Obzirom da pluća i bubrezi usko sarađuju, negativni uticaj korona virusa na jedan od ovih organa, unakrsno negativno utiče na onaj drugi.
Moguće je da je dio „kratkog daha“ i gušenja koji imaju pacijenti sa Covid19 i zbog smanjene funkcije bubrega što dovodi do smanjenja kiseonika u krvi.
PROČITAJTE JOŠ:
GINEKOLOŠKA ORDINACIJA BRALIĆ I RADIO PETNJICA: NAPADA LI KORONA VIRUS I ŽELUDAC?
