Na nadmorskoj visini od 1.200 metara, na sjevernom obodu petnjičkog regiona, mala i brza Radmanska rijeka, tekući kroz vjekove, prosjekla je uzan kanjon kroz Ravništa, između brda Džilita i Stubica na zapadnoj i Stolova i Klinca na istočnoj strani. Iz kanjona, rijeka se strmo obrušava ka selu Radmance a potom plodnom ravni teče ka Petnjici gdje se, ispod škole, uliva u rijeku Popču. Bogastvo vode i prirodno okruženje uslovili su da ova oblast bude nastanjena još u praistoriji.
Torine su ravan i izdužen plato koji se nalazi neposredno ispod brda Džilita i Stubice, na sjevernoj strani kanjona Radmanske klisure. Plato je dug oko 150 m, a nejednake su širine koja varira od 30 do 50 m. Na istočnoj strani zaštićen je strmim i stjenovitim padinama pomenutih brda, dok je na zapadnom podzidanu velikim kamenim blokovima koji su omogućili formiranje ovog, relativno ravnog platoa.
Dominantan i prirodno zaštićen položaj, lak pristup kanjonu sa tekućom vodom, idealni su uslovi za formiranje sezonskog praistorijskog naselja o čemu svjedoče mnogobrojni fragmenti keramike, predmeti od okresanog i glačanog kamena i alatke radene od živo tinjskih kostiju. Na ovom lokalitetu prvo sezonsko naselje podignuto je krajem neolita i to u zadnjim fazama Vinčanske kulture.
Predsjednik MZ Enver Rastoder ujedno i prvi čovjek koji je započeo razvoj seoskog turizma, dovodio prve grupe turista, predstavljao torine i radio na promociji o vrijednostima ovog lokaliteta. Takođe je sa nvo „Centar za seoski razvoj“ valorizovao prvi prilaz do arheološkog nalazišta.
Prije skoro šest godina arheolog Predrag Lutovac bio je gost emisije “Putevi i raskršća” u studiju Radija Petnjica i govorio, između ostalog o značaju Radmanske klisure iz arheološkog ugla.
Između ostalog kazao je da je to prvi ozbiljni lokalitet rađen na području Petnjice i to je nešto što je za nas bilo fantastično. Nismo očekivali da se na vrhu brda, nalazi jedan mali kanjon i da se u njemu nalazi prekrasni objekat monumentalnih razmjera. To nije prava pećina, ima dubinu svega 50-tak metara. Prilikom tih istraživanja, našli smo Rimsku keramiku, tzv. Terasigelatu (fina rimska keramika, porjeklom iz Afrike a pripada III i početku IV vijeka). Takođe, pronašli smo dobro očuvani bronzani novac iz IV vijeka” zaključio je Predrag Lutovac u emisiji “Putevi i raskršća”.
ALMINA LIČINA
