U serijalu tekstova koji su dio projekta “Retrovizor” podržanog od Ministarstva kulture i medija pokušaćemo da nađemo odgovore šta je Petnjici potrebno za dinamičniji razvoj, kao i na to šta je do sada urađeno.
Predsjednik Opštinskog odbora Demokrata u Petnjici Ersin Rastoder I predsjednik OO SD Petnjica Isljam Ćeman dali su svoje viđenje uspjeha Petnjice kao samostalne opštine
RP: Najjači utisak o Petnjici u deceniji za nama, nakon povratka statusa opštine?
ERSIN RASTODER: Definitivno najjači utisak jeste povratak statusa opštine Petnjica. Već je decenija za nama od tog čina u koji smo svi vjerovali i željeli da u potpunom smislu Petnjica kao nova lokalna uprava ima opredjeljenje da bude cjelina koja će živjeti. Vrijeme je naš najpravedniji sudija i ako uzmemo tu mjeru, stiče se utisak za koji se plašim da u narednom periodu ne preovlada kod velikog broja Petnjičana, a to je izgubljeni smisao za motivom života u Petnjici.
Mislim da je dovoljno deset godina ponosa i priče o povratku statusa opštine i da spomenuti termin bude aksiom, koji će se podrazumijevati.
Vjerujem da kao lokalna sredina sazrijevamo u političkom smislu u kontekstu priče da li će lokalna uprava opstati ili neće, tvrdim da hoće. Takođe vjerujem da naši građani shvataju da lokalna uprava i institucije koje su pod državnim aparatom jesu servis građanima i mislim da spomenute teme ne bismo trebali više spominjati, nego se okrenuti stvaranju uslova za bolji život svih građana.
ĆEMAN: Građani Petnjice nijesu poistovjetili nacionalnu-etičku pripadnost sa političkom pripadnošću, odnosno građani Petnjice u kontinuitetu pokazuju maksimalnu privrženost građanskoj opciji, svrstavajući Petnjicu u vrhu modernih, civilizovanih, multietničkih i građanskih sredina. O maksimalnoj lojalnosti svojojoj jedinoj domovini Crnoj Gori suvišno je govoriti jer smo to mnogo puta u predhodnom periodu dokazali.
RP: Kako biste opisali trenutnu situaciju u opštini Petnjica u pogledu iseljavanja stanovništva i može li se zaustaviti iseljavanje?
ERSIN RASTODER: Iseljavanje stanovništva je tendencija i u mnogo većim sredinama ali manje sredine više osjete spomenutu problematiku. Već nekoliko decenija u fokusu je iseljavanje iz Petnjice i težnja za boljim životom. Mlađe generacije hrle prema svjetlima velegrada, naravno jer imaju prednost rodbine koja živi i radi na zapadu, pronađu radno mjesto, što u Petnjici nije slučaj. Zatim veliki broj mladih ljudi želi da nastavi školovanje i vrlo često se dešava da se zasnuje radni i bračni odnos u tim sredinama.
Bez obzira na stremljenje mladih ljudi za odlaskom, ne isključuje odgovornost aktuelne političke vlasti sa državnog i lokalnog aspakta.
Nije dovoljno kroz akcione planove kreirati ideje koje ostaju samo na papiru, nije dovoljna izgradnja poligona i to da spomenemo koji se nalazi na periferiji, bez obzira na argumente lokalnih čelnika. Nije dovoljna želja koja traje deset godina a prioriteti, za koje smo vjerovali nijesu zaokruženi, kao što je uređenje gradskog jezgra Petnjice i ambijenta u kojem bi sve generacije imale mogućnost da upražnjavaju svoje slobodno vrijeme, kao i ambijeta za otvaranje radih mjesta, ali nema ni radih mjesta bez infrastrukture. Na kraju, naši očevi su ostali na svom vatanu, a naša omladina ide za boljim životom, a vjerujem da će se vratiti sa iskustvima i pokušati da ih primijene.
ĆEMAN: Opšte je poznato to što stanovnici sjevera Cene Gore pa I Petnjice u zadnjih nekoliko decenija iseljavaju tragajući za boljim životom, vraćanjem statusa opštene Petnjica očekivali smo da će se ovaj trend smanjiti međutim građani I dalje hrle u potrazi za boljim životom, najveći problem je nezaposlenost, zato što je gotovo nemoguće naknaditi ono što je decenijama zapostavljano, lokala uprava čini određene napora međutim to nije dovoljno kako bi se konačno stalo na put iseljavanju naših mladih ljudi bez kojih Petnjica nema budućnost. Zato ovim putem apelujem na državne organe da definitivno ulože dodatne napore kako bi se još ovo malo stanovnika zadržalo u Petnjici a lokalna uprava takođe da da sve od sebe I motiviše barem nekog iz naše brojne dijaspore da I oni počnu da ulažu u svoj rodni kraj. Stvaranjem novih radnih mjesta I ozbiljnijim ulaganjem u infrastrukturu Petnjice trend iseljavanja bi se sigurno smanjio.
RP: Koje kapitalne projekte smatrate ključnim za dalji razvoj opštine?
ERISN RASTODER: Lokalna uprava treba da ispuni obećanja koja je davala proteklih deset godina, kako bi upotpunila podlogu i gradila ostale sadržaje. Naravno da je putna infrastuktura žila kucavica za Opštinu i njene građane, ali nekako sve to sporo ide. Možemo vidjeti dinamiku radova na putnim pravcima nama susjednih opština Berana i Bijelog Polja, te stoga ne gajim nadu da će se naše želje u skorijem vremenu obistiniti. Građani koji imaju svoj privatni biznis, daju bolju i ljepšu sliku naše sredine, pokušavaju da se izbore sa svim problemima i opstanu. Zaista oni su svijetli primjer da se u Petnjici može stvarati i živjeti i stava sam da pored onih standardnih projekata koji su potrebni Petnjici, privatni biznis je žila kucavica bez koje nema opštine Petnjica. Pozivam Vladu i lokalnu upravu da nađe način i kroz razne olakšice stimuliše privatnike kako bi dodadno ojačali i bili na raspolaganju našim građanima.
ĆEMAN: Putna infrastruktura je osnov I temelj svakog razvoja te bez dobre putne uvezanosti Petnjice sa susjednim opštinama I šire razvoj Petnjice osuđen je na tapkanje u mjesto, ozbiljnije I pravednije ulaganje u poljoprivredu, valaorizacija turističkih potencijala itd. značajno bi uticalo na razvoj Petnjice.
RP: Kako ocjenjujete trenutnu zaposlenost u opštini i koje mjere smatrate potrebnim za poboljšanje situacije?
ERISN RASTODER: Ukoliko se budemo koristili akutelnim pokazateljima sa nivoa Zavoda za zapošljavanje nećemo biti zadovoljni zaposlenosti naših građana. Dakle, u državnom i lokalnom aparatu postoji korektan broj zaposlenih koji doprinosi ekonomskoj situaciji u Petnjici. Mislim da u vremenu u kojem živimo za svakog ima posla, samo ko želi da radi.Hvala Bogu postoje fakulteti i više mogućnosti za studiranje poput mnogobrojnih organizacija koje daju stipendije. Sa ponosom mogu istaći da opredjeljenje za privatni biznis dolazi do izražaja, bez obzira na podatke relevantnih institucija. Socijalna davanja su zastupljena i dobro je što se uvećavaju jer sa tim raste i zadovoljstvo kod građana.
ĆEMAN: Zaposlenost u opštini Petnjica od dobijanja statusa pa do dan danas je po političkoj liniji – po ključu što se pokazalo kao loše praksa, u ovako malobrojnim sredinama uvijek je problem za dobrim kadrom te ako se dodatno ograničite na političku pripadnost imat ćete problem na kvadrat. Tako da I nakon decenije od povraćaja statusa opštini Petnjica lokalna uprava oskuduje u za veliki broj potrbnog kadra što ima dodatno čini problem za uspješnij razvoj opštine, definitivno treba zapošljavati najbolje među nama bez obziri kojoj ko partiji pripada.
RP: Kako biste opisali ekonomske parametre opštine Petnjica i koje biste promjene predložili za unapređenje ekonomske situacije?
ERISN RASTODER: Ekonomski parametri ne idu na ruku opštini Petnjica već nekoliko godina unazad. Prema istraživanjima relevantnih institucija u Crnoj Gori, Petnjica je na začelju po ekonomskoj održivosti. Prema istim istraživanjima plata koja iznosi oko 700 eura, jedna je od najmanjih u državi. Iskreno, ne pamtimo kada je investitor došao i uložio sredstva za otvaranje radnih mjesta. Ono što loklana uprava treba da uradi po tom pitanju jeste osnivanje industrijske zone sa svim parametrima koji daju mogućnost i prosperitet. Takođe lokalna uprava je sa sebe skinula obavezu prema tim idejama.
Ono što je trn u oku je činjenica prepucavanje Ministra finansija i predsjednika opštine Petnjica na temu ima ili nema projekta. Stiče se dojam još ako se ništa nije započelo, da je stvarno negdje zakočilo.
Godinama smo čitali najave sa tih adresa te za gradsko jezgro, milion eura od prethodne Vlade, obalu rijeke Popče, biljni prečišćivač u Gusarama, od kojeg danas samo imamo zid. Zatim najava izgradnje magistralnog puta prema Lagatorama, put Bioča-Petnjica, Trpezi-Kalače, proširenje putnih pravaca prema Godočelju i Vrbici, izgradnja deponije, postavljanje kućica preko projekta čiji je sponzor Norveška, izgradnja trotoara od administrativne zgrade do škole u Petnjici, otvaranje graničnog prelaza prema Srbiji i mnogo drugih projekata za koje svjedočimo da se od toga ništa nije uradilo.
ĆEMAN: Ekonomski parametri prema zvaničnoj statistici su dobri s obzirom da smo mi jedna od najmlađih opština, ako se uporedimo sa ostalim opštinama u Crnoj Gori koje prema nezvaničnim informacijama kubure sa velikim dugovima. Međutim očekivanja građana su bila mnogo veća, naime pored nekoliko desetina zaposlenih u opštinskoj administraciji očekivalo se da opština privuče više investicija I motiviše građane da rade na formiranju malih porodičnih preduzeća, da više I pravednije da svoj doprinos pri ulaganju u poljoprivrednoj proizvodnji, ka I na ozbiljnijoj promociji I valorizaciji turističkih potencijala. Čime bi dobili mnogo više novih radnih mjesta a samit tim I popravili ekonomsku sliku opštine.
RP: Koji su najveći izazovi s kojima se suočava poljoprivreda u opštini Petnjica i kako ih riješiti?
ERISN RASTODER: Ciljna kategorija opstanka poljoprivrede u Petnjici je osnivanje sekretarijata za poljoprivredu, pri čemu bi lokalna uprava dala na važnosti toj grani, za koju kažu da je to naša osnovna grana. Mislim da je dovljno deset godina da rukovodstvo lokalne uprave shvati da je potreban sekretarijat i uvećavanje novčanih sredstava za poljoprivrednike.
Uz osnivanje sekretarijata, lokalna uprava bi trebala da poveća kontrolu implementacije sredstava na terenu i dodatno uozbilji pristup i pojača prisustvo na terenu. Povećanjem cijena, povećale su se i cijene poljoprivrednih proizvoda ali ne dovoljno da bude na zadovoljavajućem nivou. Ukoliko nema jakog poljoprivrednog proizvođača, nema ni jake opštine. Postoje strategije ali na papiru. Stoga postavljam pitanje na koji način će nadležne službe da motivišu bavljenje poljoprivredom proizvodnjom ako nemaju sluha za proizvođače? Lokalna uprava treba da je mehanizam koji isključivo mora postupati onako kako poljoprivrednici kažu. Ako ne vjerujete u ovu dijetu, pogledajte primjere zapadnih zemalja i vidjećete zbog čega su snažni gradovi u ekonomskom smislu.
ĆEMAN: U zadnje vrijeme imamo ozbiljnija ulaganja u poljoprivredu počev o opštinskih subvencija preko Ministarstva poljoprivrede do IFARD proekata itd. Međutim zapaženo je dase ova sredstva uvijek ne privedu namjeni što je veoma loša poruka, no s obzirom da je Crna Gora ekološka država a Petnjica pogotovu smatram da bi jedan od izazova u petnjici bio proizvodnja ekološke hrane koja se veoma malo promoviše pa I proizvodi kako u Petnjici tako I širom Crne Gore. Tužno je ako ne I žalosno da u jednoj ekološkoj dražavi imate sve manje ekološke hrane.
Projekat RETROVIZOR podržan je od strane Ministarstva kulture i medija.
