Predstava “671-LOV” večeras u Bijelom Polju

0

Predstava “671-LOV”, prema tekstu i u režiji mlade crnogorske autorke Hane Rastoder, u produkciji Crnogorskog narodnog pozorišta, biće izvedena večeras u Centru za kulturu “Vojislav Bulatović Strunjo” u Bijelom Polju s početkom u 20 sati. Predstava je premijerno izvedena krajem decembra u nacionalnom teatru i naišla je na odlične reakcije publike i kritike.

Autorski tim predstave čine: Ivanka Vana Prelević, koja je radila vajarske radove i scenografiju, Mia Đurović, kostimografkinja, Enes Tahirović, kompozitor i Nataša Milićević, asistentkinja režije i Danilo Milatović, izvršni producent.

Uloge tumače: Dejan Ivanić, Tihana Ćulafić, Milica Šćepanović, Jovana Brnović, Ognjen Sekulić i Kristijan Blečić.

Predstava „671-LOV“ inspirisana je zločinom u Štrpcima počinjenim 27. februara 1993. godine, odnosno otmicom dvadeset putnika civila iz istoimenog voza. Aktuelnost ovog teksta potvrđuje tridesetogodišnjica zločina koja se navršila 27. februara 2023. godine. Radnja prati dramu porodice traumatizovane gubitkom svojeg člana, tj. reperkusije društvene krize na jednu od njegovih tvorbenih jedinica – porodicu. Porodica se preko noći našla bez društvenog oslonca, u mraku bez odgovora na pitanja o sudbini njihovih otetih, usred cijepanja dotadašnje im domovine – Jugoslavije.

Ulaz je slobodan.

FEJZO FEKO MURATOVIĆ: SLOGA KUĆU GRADI NESLOGA RAZVALJUJE

0

Opština Petnjica je poznata po plodnom zemljištu i kao takva idealna je za uzgoj različitih poljoprivrednih kultura. Nedaleko od Petnjice, porodica Muratović, već dugi niz godina, uspješno se bavi poljoprivredom, a imaju i oko pedeset ovaca i petnaest krava.

Fejzo Muratović, poznatiji pod nadimkom Feko, koji gazi 68. godinu, kaže da voli da radi i da ga jedino rad održava svojim. Doprinosi svom gazdinstvu, iako je u poznim godinama. Posebno mu je pri srcu što je njegov najmlađi sin Merlin Muratović odabrao da nastavi porodičnu tradiciju i bavi se poljoprivredom.

“Ima dosta posla oko poljoprivrede, imam četiri sina, ali ovaj što je sa mnom, Merlin, sve postiže. Supruga i j smo u godinama, podrška smo, pomognemo koliko možemo. Odabrao je da se sa mnom bavi stočarstvom i zajedničkim snagama doprinosimo. Kažemo sloga kuću gradi, nesloga razvaljuje“, kaže Feko.

On je jedan od rijetkih iz Bihora koji je uspio održati svoju porodicu na okupu. Četiri sina ostala su u Petnjici, oženjeni su i imaju svoje kuće i porodice.

Muratovići posjeduju svu potrebnu mehanizaciju za bavljenje poljoprivredom, a kako kažu, kupovali su je isključivo od svojih sredstava.

Kao nedostatke, porodica Muratović ističe slabu podršku od lokalne samouprave. Kažu da nema sluha za prave poljoprivredike, a navode kao problem i niske premije na stočni fond, dok susjedna država, Srbija, kako navode, ima znatno bolje premije od Crne Gore.

“Što se tiče lokalne uprave, nit’ nas posjećuje, nit’ nas pita možemo li i kako ćemo… Gledam izlaganja ministra poljoprivrede gospodina Jokovića, oni bi da podižu i podrže poljoprivrednika koji posjeduje ili jednu kravu ili nijednu, a mi što posjedujemo po petnaestak krava, ne kažem za sebe, već za cjelokupne ozbiljne poljoprivrednike, slabo se nama pruža podrška i interesovanje. Jedne prilike kada su davali jagnjice u lokalnoj upravi, preko projekta od strane Ministarstva ovdje, tada sam posjedovao osamdeset ovaca. Ja kažem mom sinu hajde da pišemo, dvadeset, trideset jagnjica, uđem u kancelariju kažu mi- Feko, ti to ne možeš da uzmeš, to dajemo početnicima u poljoprivredi, onim koji ne posjeduju stočni fond. I oni ih daju njima, a onaj ih potjera na pijac za mjesec, dva i proda ih sve. Zbog toga sam malo na Ministarstvo ogorčen, trebaju poljoprivrednici da se posjećuju i da se upitaju da li im treba pomoć. Bogu hvala, nama sad za sad ne treba, radimo, trčimo, stvaramo, proizvode prodajemo i tako… Što se tiče premija i one su jako male, gledao sam prije nekoliko dana emisiju Agrosaznanje, prilog sa Pešteri, gdje ljudi pričaju o premijama u Srbiji koja je znatno veća premija na stočni fond nego kod nas“, kaže Feko.

Merlin je želio da bude veterinar, završio je veterinu, ali u nedostatku posla u Opštini Petnjica, odabrao je da nastavi porodičnu tradiciju i, kako kaže, nije pogriješio u tome.

“Završio sam veterinarsku školu, položio Državni ispit, odradio pripravnički, mislio sam da budem veterinar, bila su razna obećanja od strane mnogih ljudi vezano za taj posao, no na kraju se ispostavilo da nema ništa od toga. Odabrao sam da nastavim porodičnu tradiciju sa svojom suprugom. Poljoprivreda nije lak posao, tu ima dosta rada, pogotovo tokom ljetnjeg perioda, kad se livade kose i skuplja sijeno, ali od nečeg mora da se živi, rad održava čovjeka, može skromno da se živi od poljoprivrede, ne da se obogati…“ priča nam Merlin Muratović.

Takođe na ovom gazdinstvu prije nekoliko mjeseci požar je odnio štalu sa velikim brojem sijena i bala i izazvao veliku materijalnu štetu, ali su Muratovići uspjeli brzo da obnove.

Cjelokupnu emisiju, možete pogledati na našem YouTube kanalu Radio Petnjica.

ERIS BABAČIĆ

 

Tesla medical- Ime koje znate, doktori kojima vjerujete

0

U subotu 2. marta u našoj klinici ordiniraju:
Dermatolog dr Ivana Vučeljić
Kardiolog dr Milanko Rakonjac
ORL dr Ilija Radulović

Svakog dana ordiniraju sljedeći ljekari:

Kardiolozi dr Slavka Kljajić i dr Zoran Marsenić
Neurolozi dr Aldin Ajdarpašić i dr Milan Madžgalj
Fizijatar dr Vanja Vukičević
Hirurzi dr Boris Dašić, dr Borislav Lutovac i dr Blažo Stijović
Radiolozi dr Bedrija Lučević i dr Denis Kalač
ORL dr Branka Gogić
Psihijatar dr Aleksandar Zlajić.

Zakažite svoj pregled na vrijeme jer zdravlje ne smije da čeka.

FESTIVAL EMIGRACIJE, KULTURE I STANOVNIŠTVA U LUKSEMBURGU: SVOJEVRSTAN AMALGAM KULTURE, TRADICIJE I OBIČAJA

I ove godine, 41. put, Clae Luksemburg (Comité de liaison des associations issues de l'immigration), krovna organizacija udruženja doseljenika iz cijelog svijeta u Luksemburgu, a njih je oko 170 različitih nacionalnosti, organizovala je dvodnevni festival emigracije, kulture i sanovništva.

U velikoj hali Luxexpo okupila su se razna udruženja sa svih strana svijeta, gdje su na preko 400 štandova predstavila svoje običaje, kulinarske specijalitete, običaje, te folklore i druge znamenitosti zemalja iz kojih dolaze.

Među toliko štandova, ZK Bihor je zauzimao apsolutno dominatnu poziciju i bio daleko najposjećeniji štand na festivalu.

Na festivalu se razgovaralo na mnogim jezicima svijeta, ali i na jednom zajedničkom, ljudskom, gdje je svako svojom pojavom nosio poruku mira i ljubavi među ljudima, te smo tako poručili da nas različitosti zbližavaju, a ne udaljavaju jedne od drugih.

Ni manje zemje ni više različitosti! Različitosti koje se poštuju, gaje i uvažavaju.

To je Luksemburg danas, to je zeleno srce Evrope!

No, pored ZK Bihor, na festivalu se predstavilo i udruženje Montenegro- Luksemburg, gdje su se, kao i na štandu ZK Bihor prikazali posteri turističkih destinacija Crne Gore.
Pored ovih štandova doseljenika iz Crne Gore, na festivalu se predstavilo i nekoliko udruženja iz drugih zemalja Balkana: Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Srbije…

Festival, te time i štandove udruženja iz Crne Gore, posjetili su nj. ex. Ambasador Crne Gore u zemljama beneluxa Ivan Leković, te predsjednik opštine Petnjica Samir Agović i predsjednik Skupštine Opštine Petnjica Mehmed Adrović.
Bio je ovo, po svemu sudeći, do sada najposjećeniji festival, jer je tokom ova dva dana halu Luxexpo posjetilo oko dvadeset hiljada ljudi iz raznih krajeva svijeta.

F. S.

 

Otmica u Štrpcima, skrajnuti zločin koji se tri decenije prećutkuje – POGLEDAJTE FILM “ŽIVOT PROŽET ŠTRPCIMA”

0

Bjelopoljac Demir Ličina oca pamti vrlo malo, kao kroz maglu.

Imao je tri godine kada je Iljaz Ličina, tadašnji radnik građevinskog preduzeća „Ratko Mitrović” otet i ubijen, kako se ispostavilo, zbog bošnjačke nacionalnosti.

On je jedan od 20 nesrpskih žrtava koje su 27. februara 1993. naoružani pripadnici specijalne jedinice „Osvetnici” Vojske Republike Srpske, pod komandom Milana Lukića, izveli iz voza na pruzi Beograd-Bar, oteli, a zatim mučili i ubili.

U to vreme već je uveliko buktao rat na teritoriji Bosne i Hercegovine, a pruga prolazi malim delom preko opštine Rudo u Republici Srpskoj, jednom od dva entiteta BiH.

Tu je za mnoge u vozu 671 bila poslednja stanica – Štrpci.

„Njihov jedini greh je bilo ime, čak ni prezime.

„Imali su označena imena i zbog toga su pobijeni”, kaže Demir Ličina za BBC.

Zajedno sa Demirovim ocem, ubijeni su i Esad Kapetanović, Fehim Bakija, Šećo Softić, Rifat Husović, Halil Zupčević, Senad Đečević, Jusuf Rastoder, Ismet Babačić, Adem Alomerović, Muhedin Hanić, Safet Preljević, Džafer Topuzović, Rasim Ćorić, Fikret Memović, Fevzija Zeković, Nijazim Kajević, Zvjezdan Zuličić, Tomo Buzov i jedna nepoznata osoba.

Odeljenje za ratne zločine Višeg suda u Beogradu tri nedelje pre 30. godišnjice od otmice, doneo je prvostepene presude protiv četvoro okrivljenih na ukupno 35 godina zatvora.

Šta se dogodilo?

Svi ubijeni su u subotu, 27. februara 1993. ujutro u 10 sati krenuli sa glavne železničke stanice u Beogradu.

Bili su putnici i radnici koji su se slučajno našli na pogrešnom mestu.

Demirov otac je tog dana išao u Beograd po platu i da odnese doznake za bolovanje u firmu.

Poslom je putovao i Fikret Memović, radnik Železnice iz Prijepolja, zajedno sa komšijom Rasimom Ćorićem, kaže Fikretova ćerka Selma.

Radio je kao otpravnik vozova i tog dana je išao na sastanak sindikata u Beograd i da podigne nešto novca oročenog u „Dafiment banci“.

„Otišao i nije se vratio”, kaže Selma Memović Čolović, koja je tad bila osmogodišnja devojčica.

Sudbina je htela da njen otac mesec dana pre tragedije radi baš na stanici Štrpci, gde su se on i kolege smenjivali.

Teritorija jeste Bosne i Hercegovine, ali pruga je bila u nadležnosti Železnica, napominje ona.

Po svedočenjima, već na Novom Beogradu su putnici voza legitimisani, navodno su nadležni jurili švercere, a u stvari su prvi put na voznim kartama upisivana imena putnika.

Posle Užica, na stanici Štrpci sačekali su ih naoružani pripadnici Višegradske brigade Vojske Republike Srpske.

Oni sa bošnjačkim imenima izvedeni su napolje i odvedeni vojnim kamionom dalje ka mestu Prelovo.

„Moj otac je poznavao tadašnjeg konduktera i otpravnika vozova i oni su pokušali da ga zaštite rečima ‘to je naš čovek’, a to su potvrdili i na suđenju kao svedoci.

„Međutim, ta vojska koja je ušla i izvršila otmicu je rekla ‘možeš onda ti da ga zameniš’ i odvedeni su tako”, kaže Memović Čolović, koja je pratila i suđenja u Beogradu i u Bosni i Hercegovini.

Kako su ubijeni?
Grupu otetih, vojnici su dovezli do osnovne škole u Prelovu, zatim isterali iz kamiona, a potom ih udarajući nogama, rukama i kundacima pušaka primorali da uđu u fiskulturnu salu škole.

Tamo su pripadnici grupe nastavili da ih udaraju po svim delovima tela više od sat vremena, nanoseći im brojne telesne povrede, navodi se u optužnici srpskog Tužilaštva za ratne zločine.

Za to vreme psovali su im „balijsku majku”, a jedan od okrivljenih žrtvu je tukao električnim kablom.

„Posle ovakvog okrutnog postupanja primorali su oštećene da skinu odeću i od njih oduzeli novac i druge vrednije stvari”, dodaje se.

Zatim su ih, držeći uperene puške, primorali da samo u donjem vešu i bosi, ruku vezanih žicom na leđima, izađu iz fiskulturne sale i ponovo uđu u teretno vozilo kojim su došli, pa su ih odvezli u selo Mušići, do jedne spaljene kuće.

Tamo su ih dočekali pripadnici oružane formacije i u grupama po dvoje ili troje, ubijali pucnjima iz vatrenog oružja u potiljak.

Tako je ubijeno 18 civila, dok su dvojica ubijeni pri pokušaju bekstva, jedan iz vatrenog oružja, a drugom je pripadnik jedinice prerezao vrat.

Pronađeni posmrtni ostaci samo četvorice
Do sada su pronađeni posmrtni ostaci četiri žrtve, među kojima je Demirov otac.

Telo Halila Zupčevića pronađeno je krajem 2009. u selu Sjedača na obali jezera Perućac, a posmrtni ostaci Rasima Ćorića, Jusufa Rastodera i Iljaza Ličine nađeni su u istom jezeru 2010, dok se za ostalim telima i dalje traga.

Svaka porodica je prethodno davala DNK uzorke, kako bi se stradali identifikovali.

„Pravo da vam kažem, taj osećaj, ja to rečima ne mogu da opišem.

„U jednom trenutku možda sreća što su pronađeni, a drugo… ne znam kako bih vam to objasnio”, zastajkujući opisuje Ličina.

Otac mu je sahranjen u porodičnoj grobnici u Lozni kod Bijelog Polja u Crnoj Gori.

U međuvremenu, koje je trajalo gotovo dve decenije, dobijali su različite dezinformacije o tome gde se otac nalazi, kako je navodno živ i da će ga razmeniti sa drugim zarobljenicima.

Kada je otet i ubijen, iza njega su ostali supruga domaćica i četvoro dece, koji su jedva sklapali kraj s krajem.

Kuća u selu koju je započeo ostala je nedovršena.

Kada je, mnogo godina kasnije, Iljazova udovica od firme „Ratko Mitrović”, dobila rešenje o porodičnoj penziji na njemu je kao razlog sticanja pisalo „povreda na radu”, navodi sin jedan od birokratskih paradoksa.

Socijalna pomoć koju su dobijali bila je premala, pomagali su prijatelji i familija i, da su živeli u gradu, verovatno bi „umrli od gladi”, ističe Ličina.

Ovaj 33-godišnjak je pravnik zaposlen u upravi policije u Bijelom Polju.

„Odrastanje bez roditelja je teško samo po sebi, odrastanje bez roditelja koji je ovako stradao je beleg za ceo život”, kaže on.

Porodice žrtva išle su i na razgovore sa različitim političkim predstavnicima, ali su gotovo svi pokazali odsustvo brige.

„Kasnije se ispostavilo da su predstavnici državnih vlasti lagali porodice.

„Tadašnji predsednik Slobodan Milošević je rekao da ‘će prevrnuti nebo i zemlju da nađe otete u Štrpcima, međutim, lagao je”, kaže Ličina, dodajući da su formirane razne komisije, ali bez mnogo efekta.

Na prve sastanke sa tadašnjim crnogorskim predsednikom Momirom Bulatovićem 1994, Demira su kao dete nosili na rukama, a nedavno je on bio jedan od inicijatora rezolucije koju je predložio Skupštini Crne Gore na usvajanje.

Još nije stigla na dnevni red parlamenta.

Unapred planirano

Tokom sudskih procesa, na osnovu dokumentacije Železničko-transportnog preduzeća (ŽTP) „Beograd” utvrđeno je da je otmica bila unapred planirana i da su predstavnici državnih organa Srbije i Savezne Republike Jugoslavije, koju su činile Srbija i Crna Gora, bili upoznati sa postojanjem plana da se na stanici Štrpci izvrši otmica putnika muslimanske nacionalnosti.

ŽTP je odmah po saznanju da postoji takav plan obavestio nadležne organe o njemu, ali ništa nije preduzeto da se otmica spreči, navodi se u dokumentu organizacije Žene u crnom „Nikad nećemo zaboraviti zločin u Štrpcima”.

Država je odgovorna za ovaj zločin, smatra Demir Ličina, jer je znala da se nešto planira, a ništa nije preduzela da se to spreči.

„Ako se zna da je postojala takva informacija mesec dana pre otmice, onda to meni sa ove vremenske distance govori da je to bio dobro osmišljen državni zločin”, napominje on.

Među državnim organima koji su bili obavešteni su i Ministarstvo odbrane SR Jugoslavije, Užički korpus Vojske Jugoslavije kojim je tada komandovao Dragoljub Ojdanić, kao i Državna bezbednost, dodaje se u dokumentu.

„Dokumenta koja su nađena pokazuju da je u suštini to rađeno navodno zbog sprečavanja lica iz Sandžaka da se priključe protivničkim snagama, i da to treba sprečiti na bilo koji način.

„Neverovatna je instrukcija i neverovatan je način na koji se shvata i sprovodi na terenu”, ocenjuje Nebojša Mrvaljević iz podgoričke nevladine organizacije Foruma slobodnih građana Luča.

Brojne presude i dalje prvostepene

Za ovaj zločin je pred sudom u Bijelom Polju 2002. osuđen Nebojša Ranisavljević na kaznu zatvora od 15 godina, koju je u međuvremenu odslužio.

Mićo Jovičić je priznao krivicu za ovaj zločin i osuđen je na pet godina zatvora pred sudom u BiH.

Pre nekoliko meseci je sud Bosne i Hercegovine za slučaj Štrpci osudio osmoricu pripadnika Vojske Republike Srpske na kazne zatvora od 13, odnosno 15 godina.

Obrad i Novak Poluga, Radojica Ristić, Petko Inđić, Miodrag Mitašinović, Dragan Šeković i Oliver Krsmanović osuđeni su na po 13 godina zatvora zbog saučesništva u zločinu.

Prvooptuženi u predmetu, bivši komandant Vojske RS Luka Dragičević oslobođen je krivice, „jer nije bilo dokaza” preneo je Radio Slobodna Evropa.

Milan Lukić, osuđen na doživotni zatvor u Hagu zbog ratnih zločina u Višegradu, optužen je i za ovaj zločin 2019. u BiH.

Poslednje su stigle odluke beogradskog suda.

Odeljenje za ratne zločine Višeg suda je 7. februara 2023, objavio presudu kojom su okrivljeni Gojko Lukić, rođeni brat Milana Lukića, saborci Duško Vasiljević i Jovan Lipovac osuđeni na deset godina zatvora i u to vreme maloletnu Draganu Đekić na pet godina zbog izvršenja krivičnog dela ratni zločin protiv civilnog stanovništva.

U kaznu im je uračunato i tri meseca pritvora od decembra 2014. do marta 2015, posle čega su pušteni da se brane sa slobode.

Fond za humanitarno pravo (FHP) saopštio je da su kazne Višeg suda preblage, posebno imajući u vidu da su svi oteti putnici bili civili, da se radilo o državljanima SRJ koji su iz voza izvedeni jer su bili Bošnjaci, da su posle otmice zlostavljani i mučeni, a zatim i ubijeni sa rukama vezanim žicom iza leđa.

Najmlađa žrtva bio je tada maloletni Senad Đečević, učenik, koji je imao samo 16 godina.

Dosadašnje presude za ovaj stravični zločin su „neverovatne”, ocenjuje Nebojša Mrvaljević, jer je za saučesništvo presuđeno 13 godina, a bez odgovornog lica.

„To je minimiziranje dela koje u novijoj istoriji nije pojmljivo, da se macolama i kako već ubijaju ljudi i ubacuju u reku.

„A najodgovornije lice koje je po komandnoj odgovornost bilo dužno da zna šta se događa u njegovoj zoni odgovornosti biva oslobođeno”, napominje Mrvaljević, nekadašnji oficir Jugoslovenske narodne armije i kasnije pripadnik policije.

I danas mu smeta što je nekada časni poziv oficira, tad bio sveden „na rezervne starešine, priučene učitelje i kriminalce koji su izigravali vojsku”.

Smatra da organizatori računaju na protok vremena i da se zato tek sad donose prvostepene presude.

„To je samo da se vidi kako reaguje javnost da bi se u drugom stepenom drugačije postupilo.

„Ovo je opet toliko javno da ne mogu da sakriju, a možda i probni balon za druge slučajeve koji su u pripremi, a želi se da budu potisnuti ili zaboravljeni”, ističe Mrvaljević.

Nebriga za porodice

Porodice žrtava u Srbiji i Crnoj Gori nisu mogle da dobiju status porodica civilnih žrtava rata jer zakon propisuje da moraju nastradati od „delovanja neprijateljske vojske”.

„Ovo se ne smatra neprijateljskom vojskom jer Srbija nije bila u ratu sa Republikom Srpskom, a ja mislim da to meni nisu prijatelji”, kaže Ličina.

Tako je, smatra, država nebrigom dodatno ugrozila porodice koje su bile puštene da se same bore i većina ih i danas živi u veoma teškim uslovima.

Državi je, kaže, uvek bila važnija forma od suštine, pa tako pet godina oca nisu mogli ni proglasiti za umrlo lice, dok nije prošao zakonski rok od trenutka nestanka.

„Zakon se primenjuje kad treba da se porodicama oteža položaj, a kada treba da im se olakša – treba da se čeka možda još 30 godina”, dodaje on.

Sve to zajedno i Selmu Memović Čolović, koja živi u Srbiji, navodi da sebi postavi pitanje u kakvoj državi živi.

„Pitam se da li ja imam pravo da živim, da li imam pravo na istinu, na proces da se jednostavno krivci adekvatno kazne ili se u našoj državi isplati biti zločinac i ubijati”, kaže Memović Čolović, koja je ostala u Prijepolju dok je njen stariji brat otišao u inostranstvo.

„Moj otac je bio izuzetno dobar čovek i mislim da ga celo Prijepolje zna kao takvog, uvek spremnog svima da pomogne, da izađe u susret”, kaže kroz jecaj.

Odnosi Srba i Bošnjaka u Prijepolju su dobri, dodaje.

„I suživot u to neko vreme je bio drugačiji, nama su komšije Srbi i sa njima i danas fino živimo, to što je neko uradio zločin u ime tog naroda, mislim da dobar deo ljudi to ne opravdava niti podržava.

„Nažalost se i ne izjašnjavaju iz njima znanih razloga, nažalost takvo nam je društvo sada, da ljudi gledaju sebe – tuđa bol ih dotiče, ali se ne smeju izjasniti”, kaže Memović Čolović.

Radi kao učiteljica već 15 godina, sada u seoskoj školi, ali nema rešeno zaposlenje za stalno.

Dobila je rešenje posle 12 godina, ali je posle žalbe preinačeno.

Dok govori o tome preko telefona, 39-godišnja majka dvoje dece zaplače.

„Ne tražim nikakvu socijalnu pomoć, samo da me puste da radim svoj posao da mi ga ne oduzimaju, ili im je to poruka da i ja treba da spakujem stvari i da odem odavde?”, pita se Memović Čolović.

Duboko je razočarana i što su posle „sramnih presuda apsolutno izostale reakcije bilo kog bošnjačkog predstavnika ili člana Vlade Srbije, kao i verskih poglavara”, a na godišnjicu im budu „puna usta zločina u Štrpcima”.

„Čim taj trenutak prođe, apsolutno se niko na porodice žrtava ne osvrće”, napominje Memović.

Slučaj oficira Tome Buzova
Savim drugačiju sudbinu od ostalih imao je Splićanin Tomo Buzov, penzionisani oficir Jugoslovenske narodne armije, čije ime u tom zlokobnom vozu nikome nije zasmetalo, ali se on usprotivio otmici upitavši naoružane vojnike:

„Ima li zakona u ovoj državi?”.

To pitanje odvelo ga je u smrt, a njegova porodica ostala je da živi u Beogradu, tragajući za odgovorima, dok su se prećutno sve strane distancirale od njega i posmrtno.

Boris Dežulović je u tekstu „Osamnaest ruža za devetnaest žrtava: za jednu od njih nije bilo ni ruže ni molitve” 2014. pisao za portal Slobodna Dalmacija o sudbini ovog čoveka koji nije oćutao na zločin, prenosi Jutarnji.hr.

Samo Tomo Buzov nema množine i nikoga se ne tiče.

Iako je bio žrtva, nema za njega molitve i ruže na spomenu ubijenima: što se njih tiče, nije bio statistički Bošnjak.

Iako nije bio statistički Bošnjak, iako je bio oficir JNA na putu u posjeti sinu u istoj toj vojsci, ne pamte ga ni njegova posljednja domovina, ni njegova nekadašnja vojska: što se njih tiče, bio je statistički Hrvat.

Iako je bio statistički Hrvat, Kaštelanin, ne pamte ga ni Hrvatska ni Kaštel Novi: što se njih tiče, bio je izdajnik.

Godinu dana kasnije, jedan ponton u Kaštel Novom dobio je spomen ploču sa imenom Tome Buzova, a 2016. tabla je postavljena i na njegovom ulazu u zgradu na Novom Beogradu.

Pisalo je „U znak sećanja na humanost i hrabrost čoveka koji je živeo na ovoj adresi”, ali bez pominjanja zločina ni stanice Štrpci.

Međutim, tabla je u međuvremenu uklonjena ili ukradena.

Malo se o Štrpcima zna i govori

U Srbiji se ne zna dovoljno o Štrpcima, retke su emisije ili tekstovi o ovom događaju u medijima koji imaju široku publiku.

Dešavalo se da, osim šetnji u Prijepolju i Bijelom Polju, jedino obeležavanje godišnjice bude protest Žena u crnom u centru Beograda, a da prolaznicima ne bude jasno o čemu se radi.

To boli, upozorava Nebojša Mrvaljević, jer javnost Srbije i Crne Gore još nije dovoljno shvatila opasnost takvih događaja koji, ako prođu nekažnjeno, mogu da se ponove.

Kako ocenjuje, iza svega stoji pokušaj razdvajanja odgovornosti državne zajednice od dešavanja u Bosni i Hercegovini, negiranje učešća zvaničnih organa i vojske i odgovornosti lica.

„To je pokušaj ubeđivanja javnosti da oni sa tim nemaju ništa”, napominje on.

„Načini na koje su ubijani su neverovatni i monstruozni.

„Ono što to sve čini još težim jeste što u produžetku daljih događanja, čitavih 30 godina sistem državni i Srbije i Crne Gore pokušava da to na neki način skrajne u ćošak”, kaže podgorički aktivista.

Demir Ličina sve do sada, a posebno najnovije presude vidi kao „svojevrsno ruganje porodicama”, jer nalogodavci ostaju na slobodi.

„Sramotno su niske kazne za puke izvršioce, a presuda je tempirana pred obeležavanje godišnjice da bi neko mogao da izađe i kaže da je nešto urađeno, mada ja mislim da nije ništa urađeno”, kaže sin ubijenog, dodajući da su osuđeni ljudi već u poodmaklim godinama.

„Ja sam ceo život bio uskraćen za stvari koje je verovatno trebalo da imam, a oni su to sve imali.

„Ne može se pravda zadovoljiti posle ovoliko godina”, zaključuje Ličina.

PREUZETO: BBC na srpskom/RTCG

”ŽIVA VODA”-REBEKA ČILOVIĆ – PJESNIKINJA INTELEKTUALKA I BORAC ZA PRAVA ŽENA 

0

Piše: Božidar PROROČIĆ, književnik i publicista

 Rebeka Čilović, rođena je 08. jula 1988. godine u Beranama, predstavlja jednu od najmarkantnijih figura savremene crnogorske književnosti i intelektualne scene. Kao diplomirani pravnik, Čilovićka ne samo da posjeduje akademsku izoštrenost i disciplinu, već kroz svoje književno stvaralaštvo, pokazuje jedinstvenu sposobnost da pravne i socijalne norme preispita kroz prizmu poezije i proze. Njena djela, među kojima se ističu zbirka kratkih priča “Sloboda u slovu“ i zbirka pjesama Zvonke smelosti“, odišu hrabrošću, introspekcijom i neumornim istraživanjem ljudske psihe, društvenih nepravdi, a posebno položaja i prava žena u društvu. Sa objavljivanjem “Albuma za prognane”, Čilovićka nastavlja svoje duboko zaranjanje u teme izgnanstva, identiteta i kolektivne memorije. Kroz ovu knjigu, ona ne samo da se uspostavlja kao glas generacije koja se suočava sa izazovima modernog doba, već i kao čuvarka kulture i tradicije koja kroz svoje stvaralaštvo prenosi važne priče i iskustva. Njeno djelo “Album za prognane” dodatno potvrđuje njen značaj i ulogu u savremenoj književnosti kao autorke koja svojim jedinstvenim glasom doprinosi ne samo nacionalnoj već i globalnoj književnoj sceni, osvjetljavajući put ka razumijevanju složenosti ljudskih odnosa i društvenih dinamika. Rebeka se nije zadovoljila samo ulogom posmatrača; njen angažman na književnim manifestacijama kao što su ”Ratkovićeve večeri poezije”,Dani bošnjačke književnosti”, i ”Sandžački književni susreti, potvrđuju njen aktivni doprinos kulturnom dijalogu i promociji literature. Priznanja poput nagrade “Pjesnici sa Lima o Limu“ i uvrštavanje među istaknutim autorkama  Crne Gore, svjedoče o njenom talentu, radu i posvećenosti. Kao član amaterskog pozorišta u Beranama, Rebeka Čilović istražuje i scenske mogućnosti pripovijedanja, doprinoseći time raznovrsnosti svojih izražajnih sredstava. Život i stvaranje u Beranama omogućili su joj da ostane duboko ukorijenjena u svojoj zajednici, a opet otvorena prema globalnim temama i izazovima. Uvrštena je u antologiju crnogorske poezije “Odlazak u stihove.”

ŽIVA VODA-POEZIJA PRKOSA

Njena najnovija zbirka poezije, ”Živa voda”, predstavlja vrhunac njenog dosadašnjeg književnog izraza, u kojem se ogledaju duboki emotivni slojevi, intelektualna prodornost i neumoljiva borba za pravednijim svijetom. Kroz ovu zbirku, Čilovićka nas vodi na putovanje kroz intimne pejzaže ljudske duše, istovremeno se osvrćući na društvene nepravde koje oblikuju našu svakodnevicu. Živa voda je duboko samoispitivanje sebe  i društveno angažovano djelo koje istražuje teme identiteta, ženstvenosti, majčinstva, nasilja, i društvenih normi. Kroz snažne metafore i emotivno složene stihove, Čilović uspijeva da stvori slike koje izazivaju čitaoca da razmišlja o dubokim i često neprijatnim istinama o ljudskoj prirodi i društvu. Njeno pisanje odražava borbu za pravedniji svijet i istražuje kompleksnost ljudskih odnosa i društvenih uloga, posebno sa aspekta žene u savremenom svijetu, naglašavajući kako Čilovićeva koristi svoj glas da artikuliše iskustva i borbe koje su često marginalizovane ili ignorisane. Njeno djelo se može posmatrati kao most između individualnog i univerzalnog, đe lična iskustva postaju sredstvo za istraživanje širih društvenih i kulturnih pitanja. Kao takva, Rebeka Čilović predstavlja ne samo pjesnikinju već i intelektualku i aktivistkinju čiji rad doprinosi ne samo književnosti već i široj društvenoj diskusiji o pravima i položaju žena.

Pjesma ”Plemkinja” Rebeka Čilović bavi se temama identiteta, tradicije i ženskog tijela kao mjesta otpora i afirmacije. Kroz upotrebu simbola kao što su kana i lažna lira, Čilović istražuje kontrast između očekivanja sredine i unutrašnje stvarnosti ženskog iskustva. Lik Austrijanca i neznanca simbolizuje spoljne sile koje oblikuju ili pokušavaju oblikovati identitet žene, dok folklor predstavlja tradiciju koja se lako može transformisati u lični izraz. “Def udara u psihu” metaforički prikazuje borbu između društvenih očekivanja i lične slobode. Kroz ovu pjesmu, Čilovićka izražava solidarnost s “plemkinjama”, sugerišući zajedništvo i snagu žena koje se suprotstavljaju represivnim normama. Pjesma završava snažnom slikom koja poziva na razmišljanje o cijeni borbe za autonomiju i identitet, sugerišući da folklor i poezija mogu postati sredstva za preispitivanje i preoblikovanje tih normi.

Pjesma “O majčinstvu” autorke istražuje složenost majčinskog iskustva kroz intimnu perspektivu. Pjesnikinja koristi slike kao što su mijenjanje glasova, bolest glasnica, i dijete koje ljubi obojeno jagnje umjesto majke, da ilustruje emocionalnu i fizičku iscrpljenost koja može pratiti majčinstvo. Ova pjesma takođe dotiče temu odvojenosti i zamjene, đe dijete pronalazi utjehu u neživim objektima, ostavljajući majku da se bori sa osjećajem neadekvatnosti i gubitka identiteta. Kroz ovu pjesmu, Čilović daje glas dubokim i često neizrečenim osjećanjima koja mogu pratiti majčinsku ljubav i odricanje, pružajući uvid u kompleksnost emotivnog života majke.

Pjesma “Lica žena” autorke se bavi pitanjima identiteta, vidljivosti i društvenih uloga žena u različitim kulturama. Kroz primjere pokrivanja lica i tijela, kao i referencu na popularnu kulturu i tradicionalne običaje, Čilović istražuje kako se žene percipiraju i kako se njihova vrijednost često određuje kroz odnos sa muškarcima ili popularnim medijima. Spominjanje ženskog imena u zagradi na umrlici simbolizuje marginalizaciju ženskog identiteta. Pjesma ukazuje na ironiju društvenih normi koje ograničavaju žensku slobodu, naglašavajući potrebu za prepoznavanjem i vrednovanjem ženskog identiteta izvan tih okvira.

Pjesma “Žile” Rebeka Čilović simbolično predstavlja duboke emotivne veze i žrtvu ljubavi. Metafore ruku koje se pružaju voljenom, ponekad se vraćaju prazne, a ponekad “pune rana”, ilustruju ranjivost i bol koji dolaze s davanjem sebe drugoj osobi. Slike “mali žirovi” i “stopala koja krvare od uboda iglica” naglašavaju bol i patnju koje su neizbježni dijelovi ljubavnog iskustva. “Hrastovi” i “godovi” simbolizuju snagu i trajanje, dok završna slika o izvlačenju jedne žile i sadnji drvoreda na koži metaforički govori o dubokoj, trajnoj povezanosti i transformaciji koju ljubav može izazvati u čovjeku. Pjesma istražuje kako ljubav mijenja individualni identitet, ostavljajući trajne tragove na našem biću.

Pjesma “O zemljama” autorka koristi snažne slike i kontraste da istraži različite uslove života žena u različitim geografskim i kulturološkim kontekstima. Razlikovanjem mokrih, suvih i mekih zemalja, Čilović naglašava kako okolina oblikuje fizičko i emocionalno stanje žena, kao i njihove životne izbore i ograničenja. Mokre zemlje donose truljenje i bolest, ali i pokušaj uljepšavanja uprkos teškoćama; suve zemlje simbolizuju trpljenje vidljivo kroz fizičku pojavu, dok meke zemlje predstavljaju apatiju i odsustvo akcije. Pjesma reflekuje svu složenost ženskog iskustva i postavlja pitanja o ograničenjima i mogućnostima bijega od tih uslova.

Pjesma “Pronalazak poezije” autorka istražuje ideju poezije u neočekivanim mjestima i situacijama, sugerišući da je poezija svuda oko nas, čak i u vidljivim običnim ili neuglednim trenucima. Ova pjesma naglašava da je pjesnik neko ko pronalazi ljepotu i značenje đe drugi možda vide samo svakodnevicu. Stihovi ukazuju na kontrast između očekivanog i neočekivanog, između umjetnosti i svakodnevnog života, podstičući čitatelja da preispita svoje percepcije i otkrije poeziju u svijetu oko sebe. Pjesma ističe važnost otvorenosti prema svijetu i pronalaska dubine i ljepote u malim stvarima.

Pjesma “Pol i rod” istražuje teme identiteta, rodne fluidnosti, i društvenih očekivanja. Lirski subjekt izražava osjećaj rascepljenosti i neprilagođenosti unutar striktnih rodno definisanih okvira, koristeći snažnu metaforu “raspolućene histerije” za opisivanje svoje unutrašnje borbe. Pjesma kritikuje društvene norme koje ograničavaju pojedinca, naglašavajući bol i osjećaj otuđenosti koji proizlaze iz prisiljavanja na usklađivanje sa tim normama. Predstavljajući želju za slobodom i autentičnošću, ova pjesma poziva na razmišljanje o težini etiketa i važnosti prepoznavanja i prihvatanja različitosti u konceptima pola i roda.

Kroz zbirku poezije “Živa voda”, Rebeka Čilović demonstrira izvanrednu sposobnost da uoči i artikuliše duboke i složene istine o životu, ljubavi, bolu, i društvenim nepravdama. Ova zbirka predstavlja hrabro putovanje kroz različite dimenzije ljudske egzistencije, posebno se osvrćući na iskustva žena u različitim kulturama i socijalnim okvirima. Čilovićeva koristi svoju poeziju kao sredstvo za istraživanje granica ličnog i kolektivnog identiteta, rodne fluidnosti, i borbe za pravdu i jednakost. Njene pjesme su istovremeno i intimne i univerzalne, pružajući čitaocima priliku da se povežu sa njenim iskustvima na ličnom nivou, dok istovremeno razmatraju šire društvene i kulturne implikacije njenih tema. Čilovićeva se ne ustručava da se suoči sa teškim temama, od rodne nepravde i nasilja do unutrašnjih borbi i ljubavnih dilema. Njena poezija je snažan podsjetnik na moć i snagu žena, istovremeno pružajući prostor za razmišljanje, empatiju, i nadu. Kroz svoje pisanje, ona ne samo da osvjetljava mračne aspekte ljudske prirode i društva, već takođe slavi ljepotu, snagu, i sposobnost preživljavanja.

Rebeka Čilović, kroz svoju zbirku poezije “Živa voda”, potvrđuje svoj status ne samo kao pjesnikinja, već i kao intelektualka i aktivistkinja, čiji radovi imaju snažan uticaj ne samo na književnost, već i na širu društvenu svijest. Njena sposobnost da prenese kompleksne emocije i ideje kroz koncizan, ali duboko simboličan jezik, čini da ”Živa voda” predstavlja nezaobilazno djelo za sve one koji teže razumijevanju složenosti ljudskog iskustva i nepravdi koje oblikuju naš svijet. U “Živoj vodi”, Rebeka Čilović maestralno isprepliće lično i političko, koristeći poeziju kao most između unutrašnjeg svijeta pojedinca i autentičnih društvenih dinamika. Njene pjesme služe kao ogledalo kroz koje se reflektuju kako intimne tako i kolektivne borbe, čineći njen rad relevantnim i resonantnim u različitim kontekstima i vremenima. Svaka pjesma u zbirki je kao kap vode u moru kolektivne svijesti, otkrivajući univerzalne istine kroz jedinstveno lične perspektive. Čilovićka ne samo da pripovijeda o životu; ona ga reinterpretira, pozivajući čitaoce da učestvuju u dijalogu koji prelazi granice jezika, kulture i iskustva. Njena djela su poziv na akciju, podsjetnik na moć koju poezija ima u buđenju svijesti i izazivanju promjena. Kroz svoje stvaralaštvo u “Živoj vodi”, Čilović istražuje granice između poezije i stvarnosti, pokazujući kako umjetnost može služiti kao instrument za razumijevanje i preoblikovanje svijeta oko nas. Njena djela odražavaju duboku povezanost sa prirodom, ljudskim emocijama, i društvenim (ne)pravdama, naglašavajući važnost empatije i solidarnosti. U svojoj zbirci “Živa voda”, autorka uspijeva transcendirati obično i dotaknuti se esencije postojanja kroz prizmu poezije. Ona nas vodi na putovanje kroz emocionalne pejzaže, đe svaka riječ i stih odzvanjaju univerzalnim istinama. Čilovićeva poezija je poput svjetionika u magli ljudske egzistencije, nudeći orijentire u potrazi za smislom, ljubavlju i pravdom. Sa svakom pjesmom, ona ne samo da mapira unutrašnje prostore ljudskog duha, već i nudi ključeve za razumijevanje kompleksnosti našeg zajedničkog svijeta. “Živa voda” nije samo zbirka pjesama; to je ženski manifest za ljepši, pravedniji svijet, koji poziva čitaoce a posebno čitateljke da se pridruže u naporima za izgradnju takve stvarnosti u kojima će glas žena probljeskivati širom Evrope ali i svijeta.

 

“RETROVIZOR” – ALDIN MURATOVIĆ: Svi koji su mogli nešto da urade i pomognu, više nijesu tu, zahvaljujući vlasti u Petnjici

0

Nezavisni odbornik u lokalnom parlamentu Petnjice Aldin Muratović se osvrnuo na rezultate koje je Petnjica ostvarila u desetogodišnjoj samostalnosti.

U serijalu tekstova koji su dio projekta “Retrovizor” podržanog od Ministarstva kulture i medija pokušaćemo da nađemo odgovore šta je Petnjici potrebno za dinamičniji razvoj, kao i na to šta je do sada urađeno.

RP: Najjači utisak o Petnjici u deceniji za nama, nakon povratka statusa opštine?

MURATOVIĆ: Kada govorimo o utiscima, kada je opština Petnjica u pitanju, rekao bih da ih je više i da se prije svega tu miješaju emocije kod građana naše opštine.
Po meni je najjači utisak da je vraćen status opštine, da su svi društveno-politički akteri sa prostora Petnjice, bili jednoglsni u ne lakoj borbi za svoju opštinu, na šta im odajem veliko poštovanje I priznanje. Svjedoci smo teške situacije i kada smo dobili status opštine, nijesmo imali skoro ništa, kompletna administracija je bila smještena u dvije kancelarije u teškim uslovima za rad. Sada je situacija daleko bolja kada je u pitanju lokalna infrastruktura u svakom drugom smislu i može se zaključiti da je opština funkcionalna, kada je u pitanju taj administrativni rad. To su neka dva jaja utiska za mene lično i sa mnogo emocija ih se sjećam.

RP: Kako biste opisali trenutnu situaciju u opštini Petnjica u pogledu iseljavanja stanovništva i može li se i kako zaustaviti?

MURATOVIĆ: Govorio sam bezbroj puta kada je ovaj problem u pitanju, i kao obornik u lokalnom parlamentu i sa drugih pozicija koje sam obavljao, ali se bojim da nije imalo dovoljno sluha da se čuju i uvaže neki moji predlozi, koji su bili realni i ostvarivi, kada je u pitanju zaustavljanje iseljavanja stanovništva i smanjenje nezaposlenosti u našoj opštini.
Situacija je jako loša, to nam govori i podatak Zavoda za zapošljavanje Crne Gore, koji nam kaže da je na evidenciji oko 1000 građana i građanki naše opštine, a imajući u vidu da smo mala opština, po zadnjem popisu stanovništva brojimo nešto više od 5000 stanovnika, spadamo u vrhu opština kada je procenat nezaposlenosti u pitanju. Moglo je puno bolje i više da se odradi kako bi se ovaj procenat nezaposlenosti smanjio, ali nije imalo dovoljno znanja, vizije i volje da se to uradi.
Strah me je da li imamo više i ljudskih kapaciteta kada su u pitanju kadrovska rješenja za neku bržu promjenu na bolje, jer svi koji su mogli nešto da urade i pomognu, više nijesu tu, zahvaljujući politici vlasti u Petnjici.

RP: Koje kapitalne projekte smatrate ključnim za dalji razvoj opštine Petnjica?

MURATOVIĆ: Kada su u pitanju kapitalni projekti u Petnjici, tu smo u velikom problemu isključivo zbog nedovoljno volje i lokalnih dilova između vlasti i pojedinaca.
Svjedoci smo da već duži niz godina neki projekti čekaju svoj završetak, odnosno početak i da se stiče utisak, da su na njih skoro svi zaboravili, a to svjedoči i budžet opštine Petnjica, koji ih ne prepoznaje u ovoj godini.
Bez rekonstrukcije ulica i kanalizacione mreže, bez kolektora za otpadne vode, bez magistralnog puta Bioča-Petnjica, sanitarne deponije, bolje elektro mreže nema razvoja Petnjice. A, da bi se sve ovo završilo moramo imati odgovornu vlast i jačati kadrovske kapacitete opštine, u suprotnom, ćemo imati i dalje najnerazvijeniju opštinu u državi. Do izglasavanja Budžeta Crne Gore, naša opština nije imala spremne projekte koji bi bili sastavni dio Budžeta za 2024.godinu, a samim tim su i naši građani uskraceni za poboljšanje standarda života u Petnjici. Ista priča, a stanje se ne mijenja.

RP: Kako ocjenjujete trenutnu zaposlenost u opštini i koje mjere smatrate potrebnim za poboljšanje situacije?

MURATOVIĆ: Zaposlenost u našoj opštini je jako mala, to nam pokazuju zvanični podaci institucija naše države. Većina zaposlenih je u javnom sektoru (lokalnoj samoupravi i državnim institucijama), privatnog sektora imamo vrlo malo, a s tim u vezi i malo radnih mjesta u realnom sektoru. Ovo nam govori da lokalna samouprava nije za deceniju jedno partijske vlasti uspjela da stvori povoljan ambijent za biznis, za investicije, za porodični biznis,itd.
Skoro 1000 naših sugrađana i sugrađanki je na Zavodu za zapošljavanje, to je visok procenat nezaposlenosti, ako uzmemo u obzir podatke sa popisa. Mnogo sam puta govorio da nam ključne vodilje otvaranju radnih mjesta u realnom sektoru trebaju biti: dijaspora- koju treba animirati da uloži u svoj zavičaj i pokrene biznis, poljoprivreda- koja može sa jasnom strategijom i konkretnom i boljom podrškom opštine da doprinese smanjenju nezaposlenosti i porodični biznisi tipa seoskog turizma, prerade poljoprivrednih proizvoda, drveta i raznih zanata.

RP: Kako biste opisali ekonomske parametre opštine Petnjica i koje biste promjene predložili za unapređenje ekonomske situacije?

MURATOVIĆ: Svi relevantni parametri nadležnih institucija sistema Crne Gore, nam pokazuju već duži niz godina da je naša opština na začelju. Na žalost ta slika se ne mijenja iz godine u godinu i čini mi se da će se tako i nastaviti, jer očigledno je da ova vlast ne može da da više i bolje, a da budem iskren, Petnjica nema opoziciju koja bi bila spremna da preuzme odgovornost. Imajući sve to u vidu, ljudima koji vrše vlast je bitno da još dvije godine do kraja mandata sigurno prime plate, svjesni da više neće biti na tim pozicijama. Predlagao sam mnogo puta kroz diskusije u Skupštini Opštine Petnjica, ali nije bilo sluha za to, kako stvoriti bolji ambijent i podići standard života, na žalost svih nas kojima je stalo do boljeg Bihora, mnogo puta sam bio u pravu i nijesam srećan zbog toga, jer su moji Bihorci i Bihorke puno izgubili, zato što lokalna samouprava nije htjela da ima sluha za moje predloge, a isključivo iz političkih razloga. Žao mi je zbog toga jer funkcije dođu i prođu, a djela ostaju.
“Ništa ne čini čovjeka tako sretnim kao pošteno uvjerenje da je dao sve od sebe”-Mihailo Pupin.

RP: Koje su najveće izazovi s kojima se suočava poljoprivreda u opštini Petnjica i kako ih rješavati?

MURATOVIĆ: Poljoprivreda je takva da joj uvjek treba pažnja i podrška. Kada posmatramo opštinu Petnjica možemo vidjeti da je to područje pokriveno svim granama poljoprivrede i skoro svaka kuća se na neki način bavi poljoprivredom i stvara neki zdravi proizvod sa svog imanja, međutim, danas se profesionalno i na ozbiljan način ne može baviti ovim poslom bez podrške države i opštine, posebno imajući u vidu činjenicu da su kod nas usitnjena imanja i jako teška za mašinsku obradu, što izaziva mnogo troškova, vremena i truda naših domaćina. Svake godine se borim za veći iznos u Budžetu Opštine Petnjica, za podršku poljoprivredi, malo uspijevam u tome, jer neki hoće više podrške za građevinski materijal, za ulaganje u rupu bez dna “Motel”, itd.a ne daju za poljoprivredu, od koje imaju koristi skoro svi građani naše opštine, a od ovih njihovih samo pojedinci. Dakle, treba ozbiljno izdvojiti sredstva za ovu oblast i na osnovu određenih parametara svake godine pomoći razvoj određene poljoprivredne grane. Ima prostora za tako nešto. Imamo nekoliko ozbiljnih proizvođača i treba ih ohrabriti da prošire svoje gazdinstvo i da podstaknu i druge da se bave ovim unosnim i časnim poslom.

 

Projekat RETROVIZOR podržan je od strane Ministarstva kulture i medija.

“RETROVIZOR” – ALBIN ĆEMAN: Rekonstrukcija puta Petnjica- Bioča vjerovatno počinje na jesen, ulažem maksimalan napor da radovi krenu što prije

0

Član predsjedništva Demokratske Crne Gore i poslanik te partije u Skupštini Crne Gore Albin Ćeman je u razgovoru za portal petnjica.me rekao da Petnjica vapi za novim idejama i da se za bolji život u Bihoru mora uložiti maksimalni napor svih segmenata društva.

U serijalu tekstova koji su dio projekta “Retrovizor” podržanog od Ministarstva kulture i medija pokušaćemo da nađemo odgovore šta je Petnjici potrebno za dinamičniji razvoj, kao i na to šta je do sada urađeno.

RP: Najjači utisak o Petnjici u deceniji za nama, nakon povratka statusa opštine.

ALBIN ĆEMAN: Nakon povratka statusa opštine, među građankama i građanima Petnjice, vratila se nada, da Petnjica, predvođena svojim domaćinima, može “zasijati” punim sjajem, kako smo, vjerujem, svi željeli. Nažalost, to se nije desilo. Mnoge šanse su propuštene, početni entuzijazam je opadao, problem su se gomilali i to je, između ostalog, rezultiralo da se nastavi sa iseljavanjem dominantno mladog, radno sposobnog stanovništva, što nažalost, ostavlja najjači utisak o Petnjici u deceniji za nama, nakon povratka statusa opštine. Ovo je višedecenijski problem, koji s pravom izaziva gorčinu kod svakog dobronamjernog čovjeka.
U životu sam uvijek bio optimista, a siguran sam da je to svojstveno genetskom kodu Bihoraca, te stoga mislim, da Petnjica vapi za nekim novim idejama, koje će, preokrenuti trenutno stanje naše opštine nabolje.

RP: Kako biste opisali trenutnu situaciju u opštini Petnjica u pogledu iseljavanja stanovništva i može li se i kako zaustaviti?

ALBIN ĆEMAN: Trenutna situacija u pogledu iseljavanja stanovništva je i dalje problematična.
Mislim da se ovaj negativni trend u ovom trenutku ne može u potpunosti zaustaviti,
ali se može značajno ublažiti rješavanjem infrastrukturnih problema, otvaranjem radnih mjesta i poboljšanjem uslova života..

RP: Koje kapitalne projekte smatrate ključnim za dalji razvoj opštine Petnjica?

ALBIN ĆEMAN: Izgradnja magistralnog puta Petnjica- Bioča je od ključnog značaja za Petnjicu, to je “prozor u svijet” kada je naša opština u pitanju i vjerujte da ulažem maksimalan napor, da se sa izgradnjom tog putnog pravca krene što je prije moguće. Vjerujem da uz skoro rješavanje nekih administrativnih problema vezanih za sami projekat, sa radovima možemo početi ove jeseni.
Takođe, smatram bitnim, nastavak rekonstrukcije magistralnog puta Petnjica -Berane, koja je zaustavljena zbog rješavanja imovinsko-pravnih odnosa, izmještanja elektroinstalacija sa trase puta, kao i nekih građevinskih objekata. Ovaj putni pravac bi dobio puni smisao izgradnjom magistralnog puta Podvade-Trpezi-Kalica-Kalače. Ne manje bitnim, smatram i otvaranje Petnjice prema Pešteru, koje je važno ne samo za granična sela sa ovog područja, već i za čitavu opštinu.
Izgradnjom pomenutih infrastrukturnih projekata, stvorile bi se pretpostavke za brži razvoj naše opštine, koja bi na taj način postala saobraćajno čvorište.

RP: Kako ocjenjujete trenutnu zaposlenost u opštini i koje mjere smatrate potrebnim za poboljšanje situacije?

ALBIN ĆEMAN: Trenutna situacija vezana za problem nezaposlenosti je svakako nepovoljna. Previše radno sposobnog stanovništva je na evidenciji Zavoda za zapošljavanje ili živi od materijalnog obezbjeđenja. Volio bih da se broj ovih lica smanji u korist zaposlenih.
Ovaj problem je moguće riješiti, otvaranjem biznis zone, u kojoj će investitori dobiti besplatno građevinsko zemljište, biti oslobođeni komunalija za izgradnju poslovnih objekata, dobiti subvencije za zapošljavanje.

RP: Kako biste opisali ekonomske parametre opštine Petnjica i koje biste promjene predložili za unapređenje ekonomske situacije?

ALBIN ĆEMAN: Prema indeksu razvijenost,i Petnjica se nalazi na začelju. Nezaposlenost ima negativni uticaj i na izvore finansiranja lokalne zajednice, jer smanjuje poresku bazu, što u krajnjem uzrokuje manje bužetske prihode, sa druge strane to uslovljava manje budzetske rashode, manje kapitalnih izdataka i u krajnjem utiče na nerazvijenost opštine. To je jedan začarani krug iz kojeg možemo izaći samo jednim napornim radom svih institucija sa lokalnog i državnog nivoa

RP: Koji su najveće izazovi s kojima se suočava poljoprivreda u opštini Petnjica i kako ih rješavati?

ALBIN ĆEMAN: Poljoprivreda je razvojna šansa Petnjice. U ovim godinama globalne krize, uviđamo koliko je proizvodnja hrane bitna, da su pojedinci i država koji imaju mogućnost proizvodnje hrane privilegovani. Cijene poljoprivrednih proizvoda su zadnjih godina značajno porasle, usljed pojačane tražnje na svjetskom tržištu. U Petnjici vidim šansu u proizvodnji organskih proizvoda koji imaju mnogo višu cijenu. Ovo područje je Bogom dato za ovaj vid proizvodnje hrane. U našoj opštini, nismo imali razvijenu industriju, zbog čega nam je sačuvana životna sredina, koja je preduslov za organsku proizvodnju. Potrebno je uključiti savjetodavne službe poljoprivrede i obezbijediti kontinuiranu edukaciju poljoprivrednih proizvođača, obezbijediti povećane subvencije i finansijska sredstva za nabavku poljoprivredne opreme, sadnog materijala i đubriva, kako bi pokušali da iskoristimo ovaj resurs kojim raspolažemo.

 

Projekat RETROVIZOR podržan je od strane Ministarstva kulture i medija.

Obilježen Dan sjećanja na Meha Agovića (FOTO I VIDEO)

0
U Centru za kulturu Petnjica u organizaciji rodbine i prijatelja, obilježena je decenija od smrti i ubistva Meha Agovića.
Bilo je to veče bez aplauza, veče prepuno emocija i govora u kom su evocirane uspomene na Meha i njegova dobra djela.
Meho je čovjek koji je mučki i surovo ubijen iz koristoljublja, tog kobnog 22. februara 2014. godine. Važio je za čestitog i vrijednog mještanina Bihora, koji će ostati upamćen po svojim dobrim djelima i nesebičnoj pomoći, posebno starijim ljudima. Nije Mehov život bio lak, nakon smrti roditelja živio je isključivo od svog rada, sam, ali uvijek srećan i nasmijan. Imao je Meho i planove za budućnost, cilj mu je bio da se oženi i sagradi sebi novi dom, a njegove snove, kao kulu od karata su porušili zli ljudi…
O Mehu i njegovom životu govorio je profesor Mirsad ef. Hadrović, autor knjige “Hoću da živim” koja je upravo posvećena Mehu Agoviću koji je i taj način, trajno otrgnut od zaborava, njegov, život, rad i stradanje.
Takođe, prisutnima su se obratili i Husein ef. Ramčilović, profesor Bato Huremović i predsjednik opštine Samir Agović, a cjelokupan video sa večeri posvećene Mehu možete pogledati na našem YouTube kanalu Radio Petnjica.
ERIS BABAČIĆ

PETNJICA: ODRŽANA JAVNA RASPRAVA O NACRTU PROSTORNOG PLANA CRNE GORE

0
Danas je u prostorijama Opštine Petnjica održana Javna rasprava o najvišem planskom dokumentu u sistemu planiranja u državi – Nacrtu Prostornog plana Crne Gore i njegovom uticaju na životnu sredinu.
Predstavnici Ministarstva prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine mr Svetlana Jovanović, dip. prostorni planer i Ivan Nedović sa kolegama – saradnicima koji su učestvovali na izradi ovog dokumenta su predstavili osnovne elemente Nacrta.
U uvodnom obraćanju mr Svetlana Jovanović, dip. prostorni planer je istakla značaj ovog planskog dokumenta govoreći da je riječ o najvažnijem strateškom Planskom dokumentu u hijerarhiji Prostornih planova u Crnoj Gori. Ovaj plan se bavi strateškim pravcima razvoja u saobraćaju, energetici, razvoju privrede, razvoju poljoprivrede, šumarstva, razvoju turizma.
 Takođe, navela je da iako je riječ o državnom planskom dokumentu važan je za sve opštine, zato što državu upravo čini skup svih lokalnih zajednica i smatra zajedno sa stručnim timom da od pojedinačnog razvoja svih opština u Crnoj Gori zavisi i ukupan razvoj Crne Gore.
Zainteresovani građani/ke, predsjednik opštine, zaposleni iz odjeljenja za urbanizam, sa konkretnim prijedlozima, sugestijama i komentarima dali su svoj doprinos oblikovanju ovog strateškog dokumenta. Intezivno su razgovarali i diskutovali o tome da kroz plan žele brži i efikasniji razvoj naše opštine.
Zaključak je, sljedeći: ,,Ovo je veoma bitan dokument za budućnost naše zemlje jer od njega zavisi kako ćemo razvijati naše resurse, infratrukturu, turizam, poljoprivredu i druge sektore“.
Stoga, ukoliko nijeste bili u prilici da prisustvujete raspravi ili imate još nešto da dodate, vaše prijedloge, sugestije i komentare možete dostaviti putem e-mail adrese [email protected], kao i na arhivu Ministarstva prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine (Ul IV Proleterske brigade 19, Podgorica, radnim danima u terminu od 08.00h do 13.00h, zaključno sa 29.04.2024. godine).
Nacrt planskog dokumenta dostupan je na sajtu Ministarstva prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine: www.gov.me/clanak/prostorni-plan-crne-gore
NAPOMENA: Ukoliko zainteresovani građani/ke imaju poteškoća prilikom preuzimanja ovog dokumenta sa sajta Ministarstva mogu se obratiti zaposlenima iz Odjeljenja za urbanizam Opštine Petnjica ( radnim danima u terminu od 08.00h do 16.00h).